تدوین سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی یونسکو

بررسی سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی* در نشست‌های فشرده آنلاین جهانی با حضور کارشناسان کشورهای عضو یونسکو  طی دو مرحله  به پایان رسید.
دور اول طی  پنج روز (۲۶ تا ۳۰ اوریل ۲۰۲۱) برگزار شد. سپس بررسی سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی در جلسات؛ موسوم به جلسات بین‌نشستی دنبال شد و این نشست‌ها نیز در مرحله اول طی ۹ روز (از ۱ تا ۱۱ ژوئن ۲۰۲۱ به جز روزهای پنجم و ششم ژوئن) و سپس طی چهار روز دیگر (از ۱۶ تا ۱۹ ژوئن۲۰۲۱) برگزار شد. جلسات بین‌نشستی بیش از ۴۰ ساعت زمان برد.
دور دوم و پایانی نشست‌های رسمی بررسی سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی نیز طی ۵ روز (از ۲۱ تا ۲۵ ژوئن ۲۰۲۱) دنبال شد و تدوین توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی به این ترتیب به ایستگاه پایانی خود رسید.
در روند تدوین سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی حدود ۳۰۰ مشارکت کننده به نمایندگی از ۱۰۲ دولت عضو یونسکو و ۴۹ ناظر و دو غیر عضو (واتیکان و آمریکا) حضور داشتند.

مبنای تدوین سند توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی دو قطعنامه یونسکو بود:
قطعنامه چهلم کنفرانس عمومی یونسکو (۴۰ C/Resolution 37) و قطعنامه بیست و یکم شورای اجرایی (۲۱۰ EX/Decision 35).

ادری آزولای دبیرکل یونسکو مطابق مصوبه کنفرانس عمومی ابتدا در مارس ۲۰۲۰ یک گروه ۲۴ نفره (AHEG) از متخصصان را که از مناطق جغرافیایی یونسکو انتخاب شده بودند مامور تدوین پیش‌نویس این توصیه‌نامه کرد و سپس پیش‌نویس برای بازبینی در اختیار کارشناسان کشورهای عضو یونسکو قرارگرفت تا نظرات خود را اعمال کنند و بالاخره نقطه‌نظرات کشورها در خصوص این پیش‌نویس در تاریخ ۳۱ دسامبر ۲۰۲۰ به یونسکو برگردانده شد تا کشورها سپس در دو دور به بررسی وردینگ آن بپردازند.

قرار است متن نهایی شده توصیه‌نامه اخلاق هوش‌مصنوعی در چهل‌ویکمین کنفرانس عمومی یونسکو ارائه و تصویب شود. توصیه‌‌نامه اخلاق هوش مصنوعی دارای یک مقدمه و۱۴۱ ماده‌ دارد است که زمینه‌های زیر را پوشش می‌دهد:

دامنه کاربرد، اهداف، ارزش‌ها و اصول (شامل ارزش‌ها، شکوفایی اکوسیستم و زیست‌بوم، تضمین تنوع و فراگیری، همزیستی مسالمت‌آمیز در جوامع مرتبط، اصول: تناسب و عدم اضرار، ایمنی و امنیت، انصاف و عدم تبعیض، پایداری، حریم خصوصی و حفاظت از داده‌ها، عزم و نظارت انسانی، شفافیت و تضمین‌پذیری، مسؤولیت و پاسخگویی، آگاهی و سواد، چند ذی‌نفعی و تشریک مساعی و حاکمیت انطباقی)، قلمروهای اجرای برنامه (مشتمل بر یازده قلمرو: برآورد تاثیرات اخلاقی، نظارت و حاکمیت اخلاقی، سیاست‌های داده‌ای، همکاری بین‌المللی و توسعه، زیست‌بوم و اکوسیستم‌ها، جنسیت، فرهنگ، آموزش و پژوهش، ارتباطات و اطلاعات، اقتصاد و کار، بهداشت و رفاه اجتماعی)، نظارت و ارزیابی، بهره‌برداری از توصیه‌نامه، ارتقای توصیه‌نامه و پیش‌بینی آینده.

*Draft text of the Recommendation on the Ethics of Artificial Intelligence