الکسا که به‌خصوص در یک دهه اخیر به یکی از اصلی‌ترین ابزار‌های سنجش وب‌سایت‌های گوناگون از جمله وب‌سایت‌های ایرانی تبدیل شده بود، سرانجام پس از کلی حرف و حدیث به کار خود پایان داد.

چگونه می‌توان فهمید یک وب‌سایت چه رتبه و جایگاهی از خیلی جهات دارد و چگونه می‌‌توان آن را تحلیل کرد؟ یکی از اصلی‌ترین ابزارهای سنجش تا پیش از اردیبهشت سال جاری سایت الکسا بود.

البته در سال‌های اخیر انتقاد‌های فراوانی مبنی بر تقلبی بودن رده‌بندی برخی سایت‌ها در الکسا مطرح بود، با این حال بسیاری از شرکت‌ها و افراد به‌خصوص در ایران از این ابزار برای سنجش و نمایش عملکرد وب‌سایت‌های خود استفاده می‌کردند. حالا، با خاتمه کار الکسا، دوره جدیدی در ارزیابی سایت‌های گوناگون آغاز شده است.

الکسا یکی از شرکت‌های تابعهٔ شرکت آمازون بود و نام الکسا برای ادای احترام به کتابخانه اسکندریه مصر، انتخاب شده بود. این سامانه کار خود را در آوریل سال ۱۹۹۶ شروع کرده بود و در نهایت آمازون تصمیم گرفت آن را روز یکم ماه مه ۲۰۲۲ تعطیل کند.

در بیانیه پایان کار الکسا آمده است: «۲۵ سال قبل ما “الکسا اینترنت” را تأسیس کردیم. پس از دو دهه کمک به کاربران برای یافتن و رسیدن، اکنون تصمیم گرفته‌ایم Alexa.com را در یکم مه ۲۰۲۲ تعطیل کنیم. از شما تشکر می‌کنیم که ما را به یک منبع تحقیق محتوا، تحلیل رقابتی، جستجوی کلیدواژه و غیره تبدل کردید.»

انتقاد می‌شد که پس از خرید الکسا توسط آمازون، فرآیند کار آن بسیار تجاری شده بود و همین عامل ضربه اصلی را به اعتبار آن زده بود.

یکی از انتقادها چگونگی بررسی اطلاعات توسط این ابزار بود. در حالی که الکسا مواردی مانند نمایش تعداد بازدیدکننده، بازدید کل، لینک‌های ورودی، میانگین زمان حضور و تعداد صفحات بازدید هر کاربر و ورودی از موتورهای جستجو را مشخص می‌کرد، همیشه این سؤال مطرح بود که الگوریتم آن چگونه کار می‌کند و چرا داده‌های فیک و تقلبی و ساختگی در آن بسیار زیاد است.

کار تا جایی بالا گرفت که بسیاری از وب‌سایت‌ها برای به‌دست آوردن رتبهٔ برتر سعی کردند از ابزار‌ها و روش‌هایی گاه حتی عجیب و غریب استفاده کنند تا نتیجهٔ بهتری به‌دست بیاورند.

این روش‌ها در برخی اوقات با انتقاد استادان رسانه هم روبه‌رو شده است. ابزارهای بهتر خوانده شدن توسط موتورهای جستجو در برخی اوقات سبب می‌شد به ساختار ادبی یا محتوای رسانه‌ای یک متن آسیب وارد شود، صرفا برای این‌که توسط موتورهای جستجو بهتر خوانده شود و در نهایت ورودی بیشتری از موتورهای جستجو داشته باشند و در وب‌سایت‌هایی مانند الکسا رتبهٔ بهتری به‌دست آورند.

الکسا همچنین سبب شد در ایران بسیاری از وب‌سایت‌ها به سمت ترافیک تقلبی برای افزایش آمار روی آورند.

سایت خبرآنلاین در این‌باره نوشته است: «بسیاری از وب‌سایت‌های ایرانی برای بهبود رتبه الکسای خود با استفاده از شرکت‌های مختلف که در کار ارسال بازدیدهای فیک هستند، برای خود رتبه الکسای به‌ظاهر خوبی دست‌وپا می‌کنند و نرخ آگهی‌های خود را هم بر همان اساس بالا و بالاتر می‌برند.

از آن جایی که ایرانی‌ها راه دور زدن را خوب بلدند، سال‌هاست شرکت‌های زیادی در ایران و البته هند شکل گرفته که کارشان ارسال بازدید برای سایت‌های مختلف در قبال دریافت پول است.»

از میان رفتن الکسا احتمالاً تا حدودی روش‌ بسیاری از وب‌سایت‌ها در جهان را برای به‌دست آوردن ترافیک و رتبه بهتر تغییر خواهد داد.

البته آن‌چه اکنون بسیار مهم شده است، مسئله سئو است. بسیاری از مدیران وب‌سایت‌ها سعی می‌کنند سایت خود را به‌گونه‌ای توسعه دهند که در جستجوی گوگل بهترین نتیجه را به‌دست آورند. این موضوع هم البته مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان رسانه در جهان است، چرا که گوگل و ابزار‌های آن هم‌اکنون چگونگی ویرایش را در بسیاری از سایت‌ها و رسانه‌های جهان جهت می‌دهند.

در حال حاضر بیش از ۱۰ سایت در زمینهٔ رده‌بندی وب‌سایت‌ها در جهان وجود دارد که از آن میان می‌توان به SimilarWeb به‌عنوان مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرد. SimilarWeb را فعلاً می‌توان جایگزین اصلی دانست. این سایت برخلاف بسیاری دیگر از سامانه‌ها وب‌سایت‌های ایرانی را هم بررسی می‌کند.